"อุทธรณ์" หนทางต่อสู้เมื่อแพ้คดีแพ่งที่ศาลชั้นต้น

หลายคนที่แพ้คดีแพ่งในศาลชั้นต้นอาจรู้สึกท้อแท้ หมดกำลังใจ และไม่ทราบว่าจะทำอย่างไรต่อ แต่ความจริงแล้ว การแพ้คดีไม่ได้หมายความว่าคุณหมดหนทางทางกฎหมาย เพราะยังมีช่องทางต่อสู้เพื่อปกป้องสิทธิของท่านได้ นั่นคือการ "อุทธรณ์"

การอุทธรณ์เป็นโอกาสสำคัญในการต่อสู้คดีอีกครั้งเพื่อพลิกเกมและทวงสิทธิที่คุณควรได้ตามกฎหมายคืนมาด้วยการโต้แย้งคำพิพากษาของศาลชั้นต้น

แต่การอุทธรณ์ไม่ใช่เรื่องง่าย จะถาม ChatGPT เพื่อให้แนะนำวิธีการเขียนอุทธรณ์ก็ใช่ว่าจะสำเร็จเสียทีเดียว เพราะหลายครั้งคำตอบของ ChatGPT ก็คลาดเคลื่อนจากที่ถูกต้องไปมาก ดังนั้น การปรึกษาทนายความผู้มีประสบการณ์ด้านการเขียนอุทธรณ์จึงเป็นเรื่องสำคัญสำหรับคดีของท่าน วันนี้ ลองมาทำความเข้าใจคร่าว ๆ กันครับว่า อุทธรณ์คืออะไร และสำคัญอย่างไร 

1. การอุทธรณ์คืออะไร

การอุทธรณ์เป็นการนำคดีของเราไปให้ศาลอุทธรณ์พิจารณาอีกครั้งเพื่อให้ศาลอุทธรณ์กลับคำพิพากษา หรือแก้คำพิพากษาของศาลชั้นต้นส่วนที่เราไม่เห็นด้วย

2. การอุทธรณ์ในคดีแพ่งต้องทำตามเงื่อนไขของกฎหมาย

การยื่นอุทธรณ์ต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของกฎหมายเกี่ยวกับการยื่น คือ

o ต้องยื่นภายใน “1 เดือน” นับแต่วันที่ศาลชั้นต้น “อ่าน” คำพิพากษา หากยื่นไม่ทัน สามารถทำคำร้องขอขยายระยะเวลาในการยื่นอุทธรณ์ได้โดยอ้างเหตุผลอันสมควร

o ข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายที่จะให้ศาลอุทธรณ์พิจารณาทบทวนนั้นต้องเป็นเรื่องที่ “ว่ากล่าวกันมาแล้วโดยชอบในศาลชั้นต้น” และ “เป็นสาระอันควรแก่การวินิจฉัย”

o ผู้อุทธรณ์มีสิทธิอุทธรณ์ได้ทั้งปัญหา “ข้อเท็จจริง” และปัญหา “ข้อกฎหมาย” แต่ถ้าศาลชั้นต้นพิพากษาให้ใช้เงิน “ไม่เกิน 50,000 บาท” หรือทรัพย์สินที่เรียกร้องกันมีราคา “ไม่เกิน 50,000 บาท” ผู้อุทธรณ์ไม่มีสิทธิขอให้ศาลพิจารณาหรือทบทวน “ปัญหาข้อเท็จจริง” เว้นแต่ผู้พิพากษาที่ตัดสินคดีจะได้ “รับรอง” ให้อุทธรณ์ได้ หรือ “ทำความเห็นแย้ง” กลัดสำนวนไว้ ถ้าไม่มีทั้งสองอย่าง ต้องขอ “อนุญาต” จากอธิบดีผู้พิพากษาศาลชั้นต้นหรืออธิบดีผู้พิพากษาภาคที่มีอำนาจเพื่อให้มีสิทธิอุทธรณ์ในปัญหาข้อเท็จจริงได้

o ต้องเสียค่าธรรมเนียม 2 ก้อน คือ 1) ค่าฤชาธรรมเนียมศาล และ 2) ค่าธรรมเนียมใช้แทนคู่ความอีกฝ่าย ถ้าไม่เสียทั้งสองก้อน ศาลจะไม่รับอุทธรณ์ ทำให้เกิดผลเสียหายตามมามากมาย

o ยื่นแล้วต้องรอศาลตรวจว่าจะรับหรือไม่รับ ถ้าไม่รับ ต้องอุทธรณ์คำสั่งไม่รับอุทธรณ์ของศาลชั้นต้นพร้อมวางเงินค่าขึ้นศาลทั้งปวงและนำเงินที่ต้องชำระตามคำพิพากษามาชำระด้วย

หลักเกณฑ์ข้างบนเป็นหลักเกณฑ์คร่าว ๆ รายละเอียดยังมีอีกมากครับ

3. เขียนอุทธรณ์และยื่นอุทธรณ์เองโดยไม่ใช้ทนายความได้หรือไม่

คำตอบคือ ได้ครับ แต่ปัญหาคือคุณร่างเป็น เขียนเป็น และโต้แย้งคำพิพากษาของศาลชั้นต้นเป็นตามหลักเกณฑ์ของกฎหมายหรือไม่

ถ้าถามตัวเองแล้วว่า ‘ไม่เป็น’ ก็ควรให้ทนายความเข้ามาช่วยดีกว่า อย่าลืมว่า เรื่องกฎหมายเป็นเรื่องละเอียดซับซ้อน ถ้าสู้ความไม่เป็น ก็ควรให้ทนายความเข้ามาช่วยครับ

4. โอกาสชนะคดี

โอกาสชนะคดีในชั้นอุทธรณ์ขึ้นอยู่กับข้อเท็จจริงในคดีเป็นเรื่อง ๆ และขึ้นอยู่กับรูปคดีและพยานหลักฐานตอนศาลชั้นต้นด้วย ดังนั้น จึงควรปรึกษาทนายความที่มีประสบการณ์เพื่อขอคำปรึกษาและประเมินคดีครับ 

5. สรุป

การแพ้คดีแพ่งที่ศาลชั้นต้นไม่ใช่จุดจบของการต่อสู้ทางกฎหมาย ท่านยังสามารถใช้สิทธิอุทธรณ์คำพิพากษาของศาลชั้นต้นได้เพื่อปกป้องสิทธิของท่านครับ

หากต้องการปรึกษาทนายความ สามารถติดต่อเราได้ครับ 

ขอบคุณครับ

พุทธพจน์ นนตรี

ทนายความ

สำนักงานกฎหมายณัฐพจน์ ลีกัล เซอร์วิส ให้บริการว่าความทั่วราชอาณาจักร รวมทั้งให้คำปรึกษาทางกฎหมายแก่ผู้มีอรรถคดี

ท่านสามารถตรวจสอบบริการของเราได้ที่หัวข้อ “บริการ” ในเว็บไซต์หรือติดต่อเราผ่านช่องทางที่ระบุไว้ด้านล่างสุดของหน้าหรือในหัวข้อ "ติดต่อเรา" ครับ

ขอขอบคุณภาพจาก: www.freepik.com